Spółki wchodzące w skład Grupy Kapitałowej LOTOS przy podejmowaniu decyzji o charakterze gospodarczym kierują się założeniami strategii społecznej odpowiedzialności, która zobowiązuje je do uwzględniania pośredniego wpływu, jaki wywierają na funkcjonowanie lokalnych społeczności oraz na rozwój ekonomiczny regionów. W sposób szczególny dotyczy to tych województw i powiatów, w których spełniamy rolę największego pracodawcy, co znajduje swoje odzwierciedlenie w naszym wpływie na rynek pracy oraz szkolnictwo w zakresie kształcenia kierunkowego, związanego z potrzebami branży. Mamy tym samym wpływ także – poprzez skalę odprowadzanych podatków oraz dobór kontrahentów – na rozwój przedsiębiorczości i potencjał społeczności, w których prowadzimy działalność.

Dla zobrazowania skali wpływu należy zaznaczyć, że w 2012 r. Grupa LOTOS odprowadziła na rzecz państwa podatki (m.in. podatek dochodowy od osób prawnych, podatek od towarów i usług, akcyza, opłata paliwowa, podatek od nieruchomości) w łącznej wysokości 10.867.600 tys. zł, natomiast w roku poprzednim była to kwota 10.852.431 tys. zł. W przypadku całej grupy kapitałowej podatki odprowadziliśmy w łącznej wysokości 11.362.086 tys. zł, wobec 11.324.650 tys. zł w 2011 r.

Grupa Kapitałowa LOTOS, jako firma operująca w branży wysokich technologii, współpracuje z wyższymi uczelniami w ramach programu „Stypendysta LOTOS”, przyczyniając się do powstania rozwiązań korzystnych zarówno dla polskiego przemysłu, jak i środowiska naukowego. Z uwagi na specyfikę naszej działalności i istotną rolę, jaką odgrywamy w budowaniu bezpieczeństwa energetycznego kraju, dzielimy się także wiedzą i doświadczeniem naszych pracowników ze studentami, dając tym samym wyraz troski o przyszłość kolejnych pokoleń specjalistów w branży.

Od roku akademickiego 2004/2005 współpracujemy z Politechniką Gdańską. Zapewniamy stypendia naukowe i praktyki zawodowe pod okiem specjalistów z branży oraz umożliwiamy pisanie prac magisterskich związanych z naszą działalnością, które są recenzowane przez specjalistów Spółki. W roku akademickim 2011/2012 przyznaliśmy 10 stypendiów najlepszym studentom z Wydziału Chemicznego, Wydziału Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki, Wydziału Elektrotechniki i Automatyki oraz Wydziału Mechanicznego. Ponadto przyznaliśmy jedno stypendium dla doktoranta z Wydziału Chemicznego i dwie nagrody za najlepsze prace magisterskie na Wydziale Chemicznym.

W roku akademickim 2007/2008 podobną współpracę stypendialną podjęliśmy z Akademią Górniczo-Hutniczą im. Stanisława Staszica w Krakowie. W roku akademickim 2011/2012 przyznaliśmy 5 stypendiów najlepszym studentom z Wydziału Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Wydziału Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska, Wydziału Wiertnictwa, Nafty i Gazu oraz Wydziału Energetyki i Paliw. Ufundowaliśmy także dwie nagrody za najlepsze prace dyplomowe na Wydziale Wiertnictwa, Nafty i Gazu.

W roku akademickim 2012/2013 kontynuujemy współpracę z obiema uczelniami w ramach programu „Stypendysta LOTOS”. Od początku jego realizacji przeznaczyliśmy ok. 1,2 mln zł na stypendia naukowe i nagrody dla 234 studentów i doktorantów.

Elementem naszej współpracy z uczelniami są również bezpłatne praktyki wakacyjne. W ich trakcie studenci mogą pogłębiać wiedzę pod opieką patrona – specjalisty z danej dziedziny. W 2012 r. praktyki odbyło 118 studentów, w tym 66 studentów Politechniki Gdańskiej i 12 studentów AGH im. St. Staszica w Krakowie. Dodatkowo w LOTOS Petrobaltic praktyki odbywali także studenci Wydziału Oceanografii i Geografii Uniwersytetu Gdańskiego. W minionym roku w tej spółce praktyki odbyło 20 studentów, którzy mieli okazję pozyskać wiedzę i doświadczenia  zarówno na platformach, jak i w dziale utrzymania ruchu. Spółka LOTOS Petrobaltic współpracowała również z Akademią Górniczo-Hutniczą w Krakowie podczas XXII Międzynarodowej Konferencja Naukowo-Technicznej OIL – GAS AGH 2012, która odbyła się pod hasłem „Niekonwencjonalny gaz w Polsce”. Organizatorem konferencji była Fundacja Wiertnictwo-Nafta-Gaz, Nauka i Tradycje. LOTOS Petrobaltic był partnerem tej konferencji.

Podobnie spółka AB LOTOS Geonafta na Litwie wspiera kształcenie inżynierów i technologów z Politechniki w Kownie i przyszłych geologów z Uniwersytetu Wileńskiego. Studenci w czasie nauki mają możliwość korzystania z nowego sprzętu, który został nabyty dzięki wsparciu finansowemu udzielonemu przez spółkę. Studentom umożliwia się zdobywanie wiedzy i doświadczenia w ramach edukacyjnych praktyk. Spółka wspiera także inne potrzeby społeczności oraz programy promujące rozwój umiejętności i wiedzy.

Ponadto, w ramach współpracy z Zespołem Szkół Przemysłu Spożywczego i Chemicznego w Gdańsku, w 2012 r. ufundowaliśmy 7 stypendiów dla uczniów kształcących się w zawodach technik technologii chemicznej oraz technik analityk, którzy osiągnęli najlepsze wyniki w nauce i wykazali się aktywnością na rzecz szkoły. Przekazaliśmy nagrody w konkursie „Chemia wokół nas” oraz zorganizowaliśmy dla uczniów praktyki zawodowe.

Nasze spółki wpływają na jakość kształcenia kierunkowego także poprzez stosowanie zaawansowanych technologii oraz doskonalenie procesów produkcyjnych i zarządczych.

Przykładem jest spółka LOTOS Kolej, która konsekwentnie zwiększa liczbę eksploatowanych lokomotyw i stałe dąży do unowocześniania użytkowanego taboru. Spółka może pochwalić się obecnie najnowocześniejszym taborem lokomotyw wśród krajowych przewoźników. Proces odmładzania taboru trakcyjnego wiąże się również z koniecznością dostosowania zaplecza technicznego spółki do świadczenia usług związanych z utrzymaniem nowoczesnych lokomotyw. Ważną kwestią jest poszerzenie wiedzy i umiejętności pracowników wydziałów technicznych zajmujących się przeglądami i naprawą lokomotyw. Doprowadziło to do istotnego podwyższenia ich kwalifikacji i pozwoliło spółce na realizację usług utrzymania nowoczesnych lokomotyw częściowo we własnym zakresie. Dodatkowo LOTOS Kolej uruchomiła w Gdańsku zmodernizowaną instalację do czyszczenia cystern kolejowych, która jest najnowocześniejszym tego typu obiektem w Polsce. W 2012 r. spółka rozpoczęła proces certyfikacji z zakresu systemów poprawy jakości, bezpieczeństwa i utrzymania taboru. Systemy takie jak MMS (Maitenance Management Systems), SQAS (Safety & Quality Assesement System) oraz System jakości w spawalnictwie posłużą jako mechanizmy do sprawnego i bezpiecznego utrzymania taboru oraz poprawią konkurencyjność firmy na rynku, pozwalając jednocześnie na stałe podnoszenie kwalifikacji pracowników.

Spółki Grupy Kapitałowej LOTOS wywierają także korzystny wpływ na potencjał lokalnych społeczności.

LOTOS Oil należy do liderów rynku olejów silnikowych w Polsce. Oprócz wysokiej jakości technologicznie zaawansowanych produktów smarnych, spółka oferuje również wysokiej jakości odpowiedniki. Dzięki takiemu rozwiązaniu produkty smarne są łatwo dostępne i trafiają do szerokiej gamy odbiorców, w tym do osób z niskimi dochodami. Poprzez dostawę i dystrybucję swoich produktów LOTOS Oil wspiera miejsca pracy zarówno w firmach lokalnych, z którymi współpracuje, jak również w firmach o ogólnokrajowym zasięgu. Podpisując umowy o współpracy z firmami na rynku krajowym i zagranicznym LOTOS Oil uzyskuje dostęp do nowych technologii. Spółka unowocześnia swoją produkcję, podwyższa jakość oferowanych produktów i usług, a ponadto umożliwia pracownikom podnoszenie swoich kwalifikacji zawodowych poprzez dostęp do specjalistycznych szkoleń. Jest to jeden z czynników wpływający na atrakcyjność LOTOS Oil jako miejsca pracy, w którym pracownik może się doskonalić i rozwijać, a w związku z tym chętnie aplikują do niej specjaliści z długim doświadczeniem zawodowym. Pośredni wpływ pozytywnego postrzegania LOTOS Oil jako pracodawcy ma swoje odzwierciedlenie w wysokiej ocenie produktów spółki dokonywanej przez konsumentów.

Istotny wpływ, jako pracodawca, wywiera na lokalny rynek także spółka LOTOS Paliwa. W 2012 r. konsekwentnie rozszerzała zakres swojej działalności m.in. poprzez dynamiczny rozwój sieci stacji paliw, wpływając w ten sposób na zapotrzebowanie na nowe miejsca pracy. Rozwój sieci realizowany był poprzez budowę nowych stacji, jak i przejmowanie stacji paliw już działających na rynku. Przejmując istniejące obiekty, spółka znacznie rozszerza zakres ich działalności, w tym m.in. poprzez oferowanie dodatkowych usług, wprowadzanie nowoczesnych metod zarządzania, podnoszenie jakości obsługi klienta. Wszystkie te działania w konsekwencji wpływają na wzrost zatrudnienia na tych stacjach, co jest szczególnie istotne w regionach dotkniętych problemem bezrobocia.

Na stacjach własnych pracownicy są zatrudniani przez Ajenta, z którym LOTOS Paliwa ma podpisaną umowę na zarządzanie stacją, a na stacjach partnerskich pracownicy są zatrudniani przez Partnera prowadzącego stację. Pracownicy tych stacji przechodzą cykl szkoleń podnoszących ich kwalifikacje.

Spółka LOTOS Paliwa od 2 lat konsekwentnie rozwija sieć stacji segmentu ekonomicznego, oferującego korzystniejsze ceny paliw. W 2012 r. włączono do sieci kolejne 51 stacji w segmencie ekonomicznym. Łącznie w latach 2011-2012 r. uruchomiono 101 stacji LOTOS Optima zarówno własnych, jak i w systemie Partnerstwa Handlowego. Na stacjach tych zatrudnionych jest ok. 900 osób. Tak znaczny rozwój sieci wpływa również na wzrost popytu na usługi związane z prowadzonymi pracami ogólnobudowlanymi.

Praktyki dotyczące inwestycji i zamówień

Ze względu na charakter prowadzonej działalności oraz specyfikę zakładów produkcyjnych opracowaliśmy ściśle określone procedury zakupowe. Zarówno uwarunkowania prawne, jak i proceduralne, w tym zasada równego traktowania podmiotów gospodarczych, powodują, że o wyborze dostawcy decyduje przede wszystkim profil prowadzonej działalności, potencjał wykonawczy, posiadana wiedza i doświadczenie. Stąd też preferencje w wyborze lokalnych dostawców nie mogą mieć zastosowania. Prowadzimy jednak stałą analizę rynku, w tym i lokalnego, której efektem są opracowane i na bieżąco aktualizowane listy kwalifikowanych dostawców i wytwórców spełniających nasze wymagania.

Stosujemy najwyższe normy jakościowe i bezpieczeństwa. Dostawcom, również z lokalnego otoczenia, realizującym prace na terenie naszych instalacji produkcyjnych, przekazywane są opracowania standardów technicznych wykonywania robót, które precyzują technologię wykonawstwa. Pracownicy tych firm cyklicznie i obowiązkowo są szkoleni również z zakresu zasad bezpieczeństwa. W ten sposób wiedzą, doświadczeniem oraz dobrymi praktykami dzielimy się z kontrahentami, którzy mogą wykorzystać je i przekazywać dalej w prowadzonej przez siebie działalności biznesowej również na rynku lokalnym, podnosząc tym samym jakość świadczonych przez siebie usług. W sposób szczególny dotyczy to firm z segmentu małych i średnich.

W spółkach Grupy Kapitałowej LOTOS realizujemy procesy zakupowe, uwzględniając – w miarę możliwości - potencjalnych dostawców z rynku lokalnego. Specyfika działalności poszczególnych spółek handlowych nie pozwala jednak przyjąć w tym zakresie jednolitego kryterium.

W Grupie LOTOS kontraktacja dostaw i usług oraz wybór dostawcy obejmuje swym zakresem wszystkich dostawców, w tym lokalną gospodarkę obejmującą województwo pomorskie. Zakupy na rzecz dostawców z tego województwa stanowiły w 2012 r. 3,56% ogółu zamówień. 

W przypadku polityki zakupowej LOTOS Asfalt nie ma zastosowania kryterium lokalności. Wewnętrzne procedury określają zasady i tryb postępowania w przypadku dokonywania zakupów towarów i usług. Do głównych kryteriów należą w tym przypadku: jakość produktów i usług, wpływ produktu lub usługi na środowisko, przestrzeganie zasad bezpieczeństwa pracy przez dostawcę oraz warunki płatności i gwarancji.

LOTOS Kolej optymalizuje procesy zakupu usług i zaopatrzenia m.in. poprzez korzystanie z dostawców lokalnych z terenu województwa pomorskiego. W przypadku konieczności zakupu części do lokomotyw nowszych serii działania te są ograniczone ze względu na zapisy gwarancyjne obligujące do korzystania z dostawców wskazanych przez producenta taboru. Tym niemniej w przypadku możliwości i zgody na zamianę części lub materiału eksploatacyjnego, spółka stara się kupować te elementy na rynku lokalnym. W większości innych przypadków, mając do wyboru potencjalnych dostawców oferujących zbliżone warunki dostaw, wybiera firmy lokalne.

Spółka LOTOS Paliwa dokonuje zakupu niemal 100% sprzedawanych przez siebie paliw w Grupie LOTOS, z czego zdecydowana większość pochodzi z produkcji krajowej realizowanej w rafinerii w Gdańsku. Transport kolejowy paliw jest realizowany wyłącznie przez LOTOS Kolej. Transport drogowy paliw natomiast jest w całości zlecany podmiotom zewnętrznym, wybieranym w drodze postępowania przetargowego. W przypadku transportu paliw na stacje sieci LOTOS współpraca jest podejmowana z dużymi podmiotami o zasięgu krajowym. W przypadku transportu paliw do odbiorców hurtowych, spółka LOTOS Paliwa współpracuje także z lokalnymi dostawcami usług transportowych z uwagi na ich znajomość regionu i lokalnych warunków przewozowych. Taka współpraca z lokalnymi dostawcami została podjęta w 100% na terenie województw: dolnośląskiego, podkarpackiego, pomorskiego, zachodniopomorskiego i warmińsko-mazurskiego. Wybór dostawców usług budowlanych jest w całości realizowany przez podmioty zewnętrzne wybierane w drodze postępowania przetargowego. Spółka daje równe szanse dostawcom lokalnym i ogólnopolskim, wybierając kontrahentów oferujących najlepszą relację ceny do jakości. Od kilkunastu lat funkcjonuje na stacjach własnych LOTOS Paliwa model ajencyjny, w którym spółka podpisuje umowę z Ajentem, zarządzającym stacją paliw. Wybór Ajentów odbywa się głównie z lokalnych społeczności, z których także rekrutują się pracownicy stacji. 

Zlokalizowanie dostawców LOTOS Petrobaltic praktycznie na terenie całego świata, a także specyfika działalności, a wręcz jej unikalność na terenie kraju powoduje, że przedsiębiorstwo nie stosuje kryterium lokalności w przypadku dokonywania zakupów towarów i usług. Spółka współpracuje z różnymi kontrahentami, często zagranicznymi, co powoduje, że ma ograniczony wpływ na rozwój regionalnych przedsiębiorstw. Wybór dostawców odbywa się z zastosowaniem prawa zamówień publicznych. W 2012 r. 27% zawartych kontraktów dotyczyło podmiotów z województwa pomorskiego, w tym na zadania inwestycyjne, co stanowiło 4,48% wartości wszystkich zawartych kontraktów.  W przypadku LOTOS Norge 99% dostawców stanowią firmy norweskie. Dla Energobaltic rynek lokalny stanowi powiat pucki. Usługi od lokalnych dostawców nie przekraczają 1% zakupów.

Zachowania antykonkurencyjne

W 2011 r. Grupa LOTOS była stroną postanowienia antymonopolowego Prezesa UOKiK z 21 marca 2005 r. w związku z podejrzeniem zawarcia przez Polski Koncern Naftowy ORLEN w Płocku oraz Grupę LOTOS w Gdańsku porozumienia w sprawie jednoczesnego zakończenia produkcji i dystrybucji benzyny uniwersalnej U95, opisanego szerzej w Raporcie Rocznym 2010. Sprawa została zamknięta.

W 2012 r. Grupa LOTOS była stroną postanowienia opisanego szerzej w Raporcie Rocznym 2010, w którym pozwem z 2001 r. PETROECCO JV Sp. z o.o. wniosła powództwo o zasądzenie od Spółki odszkodowania za szkodę doznaną na skutek stosowanych praktyk monopolistycznych. W następstwie kolejnych rozpraw w latach 2009-2013, po przeprowadzeniu dowodu z korzystnej dla Grupy LOTOS opinii biegłego Instytutu Nafty i Gazu w Krakowie oraz po wymianie pism procesowych pomiędzy stronami, 22 lutego 2013 r. Sąd oddalił w całości powództwo PETROECCO J. Sp. z o.o.  Wyrok nie jest jeszcze prawomocny.

Zgodność z przepisami

W 2012 r. Grupa LOTOS oraz spółki Grupy Kapitałowej LOTOS nie płaciły istotnych kar i nie nałożono na nie istotnych niepieniężnych sankcji w związku z niedostosowaniem się do obowiązującego prawa i regulacji. Jednakże w latach 2010-2011 toczyło się postępowanie opisane powyżej, a 10 marca 2011 r. Grupa LOTOS zapłaciła zobowiązanie wynikające z wyroku z 11 lutego 2011 r. w kwocie 1.000 tys. zł, wykorzystując utworzoną wcześniej rezerwę.